بررسی خصوصیات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی میوه جمعیت‎های مختلف نسترن ‌کوهی (Rosa canina L.) در استان لرستان

شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.511.95.3.1576.1606 نسترن ‌کوهی (Rosa canina L.) از گونه‌های با ارزش دارویی متعلق به تیره گل‌سرخ (Rosaceae) است که در نقاط مختلف ایران پراکنش دارد. در این مطالعه‌ میوه جمعیت‎های مختلف این گیاه از شهرستان‎های خرم‌آباد، نورآباد، الشتر، دورود و الیگودرز جمع‎آوری شدند و در یک آزمایش کامل تصادفی با شش تکرار از نظر صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات مورد بررسی شامل: وزن تر میوه، وزن تر و خشک گوشت میوه، وزن دانه، عرض فرابر، محتوای فنل و فلاونوئید، میزان اسید آسکوربیک و درصد روغن بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که همه صفات مورد بررسی (بجز عرض فرابر میوه) به‎طور معنی‎داری تحت تأثیر منطقه جمع‌آوری قرار گرفتند. براساس نتایج مقایسه میانگین، جمعیت نورآباد بیشترین مقدار صفات وزن خشک میوه (0.95 گرم)، وزن دانه (1.11 گرم)، طول میوه (24.96 میلی‌متر)، محتوای فلاونوئید (22.18، 16.29)، محتوای فنل (50.81، 25) (در دو نوع عصاره اتانولی و متانولی)، درصد اسید آسکوربیک (0.42) و روغن (14.56) را به خود اختصاص داد. همبستگی مثبت و معنی‌داری نیز بین میزان اسید آسکوربیک و درصد روغن با وزن خشک میوه و وزن دانه در میوه مشاهده گردید. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که میوه‎های درشت‌تر احتمالاً دارای ارزش غذایی و دارویی بیشتری هستند و شاید از این همبستگی بتوان برای گزینش انتخابی براساس صفات مورفولوژیکی استفاده کرد. با توجه به نتایج آزمایش می‎توان جمعیت نورآباد را به‌عنوان اکوتیپ برتر برای فعالیت‎های اصلاحی و اهلی‎سازی در آینده توصیه کرد.